Austen lief en light (De Standaard: Jane Austen voor iedereen)
Wie wel eens een Engelstalige boekhandel bezoekt, heeft ze vast opgemerkt, de potloden en schriften, gummetjes en agenda’s met daarop een quote uit het werk van Jane Austen. Volgens Anke Werker en Sanne van der Bruggen, makers van ‘Jane (Austen) voor iedereen’ kan je zelfs pleisters en luchtverfrissers kopen met een Jane Austen-achtig plaatje erop.
Janeites worden ze genoemd, de hardnekkigste onder de Austen-fans, zij die het liefst willen verdwijnen in een universum à la Jane. Dat is een wereld waarin de dames een vouwwaaier meenemen naar het bal, waarin ze brieven schrijven met een ganzenveer, bloemen schikken en borduren. Tenminste, dat is de aantrekkelijke kant van het verhaal. Dat vrouwen in de vroege negentiende eeuw op veel jongere leeftijd stierven en veelal tot armoede veroordeeld waren, vergeten de janeites gemakshalve.
Anke Werker, schrijfster van de roman ‘Jane Austen, onder vier ogen’ maakte ‘Jane (Austen) voor iedereen’ samen met illustratrice Sanne van der Bruggen. Het resultaat is een romantisch boekje dat uiterst onschuldig aandoet. Het begint al op de eerste bladzijde met een tekening van Jane Austen. Ze heeft een wipneus, een lieve glimlach. Vlinders fladderen om haar heen, een vogel met een bloem in de snavel strijkt neer op haar schouder. Niet alleen de tekeningen zijn zoet, ook de tekst is braaf en tam. Van Austens ironie is geen spoor terug te vinden.
Dit is een boek voor wie snel een en ander over Jane Austen wil weten, je hebt het zo uit. De makers beantwoorden de vraag waarom de schrijfster zo populair blijft, ze bespreken de klederdracht uit die tijd, de theerituelen. Ze hebben het over de romans, de sequels en prequels. Ze laten de lezer kennismaken met de onweerstaanbare slechteriken uit het werk van Austen. Alles wordt geserveerd in korte stukjes, op elke bladzijde staan er meerdere tekeningen.
Enkele leuke weetjes: de vader van de schrijfster, een dominee, kocht een schrijfkist voor zijn dochter, een draagbaar bureau dat bewaard bleef. Na Austens dood accepteerde haar familie het besluit van de uitgever om geen herdrukken te maken. Het duurde tot 1930 voor een uitgever haar herontdekte. Mark Twain vond Austens werk verschrikkelijk, Rudyard Kipling had er juist bewondering voor. Hij schreef een verhaal met de titel ‘The Janeites’. En ten slotte: Colin Firth kroop niet als eerste in de huid van meneer Darcy. Ramses Shaffy was een van de acteurs die hem voorgingen.
Kathy Mathys
Anke Werker en Sanne van der Bruggen – Jane (Austen) voor iedereen – Karmijn – 102 blz.