Chimamanda Ngozi Adichie – Amerikanah (De Standaard)

Ontkroezen
Toen Ifemelu opgroeide in Nigeria kreeg ze van haar moeder constant te horen dat ze beter een jongen was geweest. Dan zou het zijn toegestaan om dwars te klinken, tegen te spreken. We ontmoeten het hoofdpersonage van ‘Amerikanah’ wanneer ze al 13 jaar in Amerika woont. We treffen haar in een haarvlechtsalon ; na jaren van ontkroezen wil ze haar oude kapsel terug. Ifemelu keert naar huis toe. Van buitenaf bekeken heeft ze het nochtans gemaakt in Amerika. Haar Afro-Amerikaanse vriend is een universiteitsdocent, zelf geeft ze college aan Princeton . Ifemelu runt een succesvolle blog over sociale en raciale kwesties in de Verenigde Staten. Vroeger was haar huidskleur geen punt. Ze begon zich pas zwart te voelen toen ze in Amerika aankwam. Ifemelu schrijft over de raciale hiërarchie in de VS: de zwarten staan onderaan de ladder. Ze heeft het over de verschillen tussen Afro-Amerikanen en zwarte migranten. Haar betogen zijn grappig, soms vurig. Toch voelt ze zich onbehaaglijk bij wat ze schrijft, onecht. Vanuit het kapsalon laat Adichie haar terugblikken op haar leven. De schrijfster wisselt deze hoofdstukken af met passages over Obinze, Ifemelu’s grote liefde aan wie ze trouw zwoer voor ze de oceaan overstak. Dertien jaar later is Obinze getrouwd en verdient hij goed in de vastgoedsector van Lagos, maar ook hij voelt onbehagen en vervreemding.
Adichie verwezenlijkt heel wat in dit boek. Het liefdesverhaal intrigeert en zit vol bijtende details. ‘Amerikanah’ laat je de migrantenervaring in heel veel kleurschakeringen en nuances meebeleven. Adichie’s aanpak is documentair, haar stijl elegant. Ze toont Ifemelu’s verbazing wanneer ze ontdekt dat ‘halfbloed’ een scheldwoord is in de VS. De codes en omgangsvormen verbijsteren Ifemelu. Adichie stippelt een verrassend pad uit voor haar personages en doet haar ideeën over zwart zijn in Amerika uit de doeken, gelukkig zonder al te didactisch uit te pakken. De schrijfster deed er goed aan om van haar hoofdpersonage geen activiste te maken maar een twijfelaar. Je zou ‘Amerikanah’ een ideeënroman kunnen noemen. Er zijn veel discussies, bijvoorbeeld over een migrantenbeleid dat niet enkel oorlogsslachtoffers tolereert maar ook mensen die, zoals Ifemelu, thuis onvoldoende keuzemogelijkheden hebben. Gelukkig heeft deze ideeënroman personages met een kloppend hart, personages die je ruim 500 bladzijden lang laten meeleven. (Kathy Mathys)
****
Chimamanda Ngozi Adichie – Amerikanah – vertaald door Hien Montijn – De Bezige Bij – Amsterdam – 512 blz.