Column over ‘Crudo’ van Olivia Laing (De Standaard)

Navelstreng

Lees hier de krantenversie: Column Crudo Olivia Laing

Elke ochtend vraag ik aan mijn man: is er nog nieuws? We verblijven op het Franse platteland en ik heb geen behoefte aan schermen bij mijn eerste kop thee, ook niet bij mijn tweede. Hij vertelt het hoogstnoodzakelijke, het bizarre en dan kan de dag beginnen. Ik zou liegen als ik schreef dat ik enkel op mediadieet ben tijdens vakanties, alleen ben ik dan nog meer los van de wereld.

Er was een tijd waarin ik me meerdere keren per dag onderdompelde in allerlei nieuwsstromen. Mijn concentratie leed eronder, mijn gemoed kleurde gitzwart. Nu doseer ik. Ik hoef niet alles te lezen, enkele grondige achtergrondstukken volstaan. Ik moest aan mijn moeizame relatie met nieuwsstromen denken toen ik onlangs ‘Crudo’ (2018) las, de eerste roman van Olivia Laing, bekend van non-fictieboeken als ‘Naar de rivier’ en ‘De eenzame stad’. Hoofdpersonage Kathy weet dat het ‘een vergissing’ is om het nieuws te lezen aan het begin van de dag. Ze kan het niet laten, zit met de navelstreng vast aan haar computer, verslaafd als ze is aan Twitterfeeds, nieuwsbulletins. Kathy vreest ‘het einde van de wereld’, heeft constant hoofdpijn.

Laing schreef ‘Crudo’ in zeven weken, zonder te redigeren. Ze wilde haar beleving van de zomer van 2017 vastleggen in één lange woordenstroom. Het was de zomer waarin Trump dreigde om Noord-Korea te bombarderen, waarin de Londense Grenfelltoren brandde en waarin neonazi’s door de straten van Charlottesville marcheerden. In de Guardian Books podcast vertelt Laing dat we meestal met kennis van het heden over het verleden schrijven. Die kennis vervormt onze blik op vroeger. Ze wilde 2017 onversneden en rauw (crudo, dus) aan de lezer presenteren, als een verslag uit de loopgraven. Kathy lijkt op de auteur en toch is dit geen strikte autobiografie. Laing ‘steelt’ uit het werk van punkschrijfster Kathy Acker, die veel schreef over geweld. Het personage is dus een hybride van een levende en een dode schrijfster.

De toon van het boek is opgejaagd, springerig. Het ene moment leest Kathy een artikel over make-up voor vagina’s, het volgende een stuk over geweld in Mosul. Tijdens Kathy’s huwelijksfeest (Laing trouwde met dichter Ian Patterson) roept iemand dat Steve Bannon ontslag heeft genomen. Meteen zit iedereen te scrollen op zijn telefoon. Kathy voelt zich een gestrande walvis, weet niet hoe ze zich gelukkig kan voelen in een wereld die zo gewelddadig is. Dat laatste begrijp ik: hoe verhoud je je tot de wereld? De vraag houdt me al een tijd bezig en wellicht zal ik nooit een afdoend antwoord vinden, net als de Kathy uit ‘Crudo’. Aan het eind is Kathy niet veel wijzer dan aan het begin, dit is geen zelfhulpboek. Als er al iets is van een conclusie, dan is het dat de liefde helpt: ‘Love is the world, pain is the world.’ Ik kan het beamen, zit liever met twee aan de ontbijttafel wanneer de boze wereld zich aandient.

 

Kathy Mathys