Slapeloze nachten
In de romans van Helen Walsh en Hannah Pittard liggen de hoofdpersonages wakker ’s nachts. De oorzaken van hun slapeloosheid zijn verschillend.
Toen de Engelse schrijfster Helen Walsh beviel van een zoon, hield de krijsende baby haar nachtenlang wakker. Walsh’ prille ervaringen als moeder vormen de basis voor haar derde roman, ‘Go To Sleep’, die speelt in een multiculturele wijk in Liverpool. Het is een plek die Rachel Massey altijd nauw aan het hart heeft gelegen, ook al hangen er onfrisse types rond. Rachels vader nam het meisje als tiener mee naar het jaarlijkse carnaval, een kleurrijk gebeuren, waar ze de zwarte Ruben leerde kennen. Rachel en Ruben beginnen iets samen en het is meteen duidelijk dat Rachel grotere verwachtingen heeft dan de onvoorspelbare Ruben. Jaren later zien de twee elkaar terug, gaan ze naar bed en laten ze elkaar verder ongemoeid. Het hoofdstuk lijkt voorgoed afgesloten, tot Rachel ontdekt dat ze zwanger is. Ze besluit om het kindje alleen op te voeden. De roman opent vlak voor de bevalling. Rachel geniet van het zwangerschapsverlof, ze nipt aan latte’s en twijfelt tussen een Jackie Collins en hooggestemde literatuur.
Rachel werkt voor een instelling die probleemjongeren en spijbelaars op het rechte pad tracht te houden, geen toeval in een roman die gaat over verantwoordelijkheid van ouderen voor jongeren, kinderen. Op kantoor heeft de goed georganiseerde Rachel de touwtjes stevig in handen. Het loopt anders na de bevalling. Met heel veel gevoel voor fysieke en beklemmende details beschrijft Walsh de eerste dagen na de geboorte van Joe. Rachel is uitgeput ondat haar kind weigert te slapen. Heeft hij honger? Hij bijt nijdig in haar tepel en het voeren van de baby blijkt een probleem. Rachel krijgt woeste verwijten van andere moeders, die boos zijn omdat de krijsende Joe hen uit hun slaap houdt.
Eenmaal thuis, in haar karaktervol appartement-met-uitzicht, staat Rachel er alleen voor. In het begin is ze opgelucht dat ze de ongeduldige blikken van verpleegsters niet meer hoeft te trotseren. Het lachen vergaat haar wanneer ze geen seconde rust vindt. Dagen en nachten zonder slaap, zonder een echte maaltijd, nachtelijke escapades naar Tesco omdat er plots geen luiers meer zijn, het aanhoudende geschreeuw van Joe: Rachel gruwt van het moederschap, vreest dat ze een verkeerde keuze heeft gemaakt en verliest geleidelijk aan haar zinnen.
Walsh schrijft zintuiglijk proza, wat goed past bij haar personage, een levensgenieter, een passionele vrouw. De geur van de Mersey, de rivier die een belangrijke rol speelt in het boek, de kleuren van het park waar ze met Joe naartoe trekt: deze elementen maken van ‘Go To Sleep’ een meeslepende roman. Sommige dialogen hebben iets drammerigs en de uiteindelijke afwikkeling van het verhaal gaat erg snel. Toch is dit een roman die je laat nadenken over wat het betekent om te zorgen voor een ander. Walsh slaat donkere paden in, wanneer ze de blauwe plekken beschrijft op Joe’s lichaam. Is Rachel verantwoordelijk? Jammer dat niet alle personages in het boek even genuanceerd zijn. De ouders van Rachel, die een grote rol spelen, blijven schimmig.
In ‘The Fates Will Find Their Way’ van debutante Hannah Pittard liggen de mannen van een Amerikaans provinciestadje wakker. Ze kennen elkaar al hun hele leven, vielen op dezelfde meisjes en haalden dezelfde kwajongensstreken uit. Op een dag – ze waren toen nog tieners – verdween de stille, mooie Nora Lindell. Officieel werd het meisje nooit teruggevonden en in het stadje komt de verzinselmachine op gang. Is ze vermoord? Vond ze het geluk in een staat ver weg? Belandde ze in Mumbai? Pittard schreef een droefgeestige roman in de wij-vorm, een vertelstem die opvalt omdat ze zo zeldzaam is. De jongens zijn als een koor dat commentaar geeft op het leven in het stadje. Dit doet denken aan ‘The Virgin Suicides’ van Jeffrey Eugenides, een roman waar dit debuut veel mee gemeen heeft. Pittard vertelt het verhaal van een stad aan de hand van een grote cast en in het begin hou je de spelers niet uit elkaar. Eigenlijk geeft dat nauwelijks in dit boek dat minder over specifieke individuen gaat, meer over types. Wanneer ze volwassen zijn, zien de mannen elkaar nog steeds op de zwembadfeestjes die de gemeenschap al jaren organiseert. Ze hebben vrouwen, kinderen en toch denken ze nog terug aan Nora Lindell, een meisje dat symbool staat voor de gemiste kansen in hun levens. Ze vertellen haar verhaal aan elkaar, enkel hun versie maakt hen gelukkig, in de rauwe werkelijkheid hebben ze geen zin. Dit debuut is knap gecomponeerd, moet het vooral hebben van sfeer en flitsende, sterke details. Pittard is een mooie belofte.
Kathy Mathys
Hannah Pittard – The Fates Will Find Their Way –Ecco
Helen Walsh – Go To Sleep – Canongate