Gruwel in Engelse buitenwijken
Rachel Cusk volgt in ‘Arlington Park’ een dag in het leven van welgestelde vrouwen die ondanks hun succesvolle echtgenoten en pronkerige keukens allerminst gelukkig zijn.
Kathy Mathys
Voor Maisie, één van de misnoegde vrouwen, zien alle weekdagen er eender uit, ‘gebotteld, opgesteld in rijen van vijf identieke exemplaren’. Ze liet het Londense grootstadgeweld achter zich voor een leven in Arlington Park, een solide, burgerlijke buitenwijk waar frivoliteit en levensvreugde zoek lijken. Maisie is vervreemd van haar hardwerkende man aan wie ze ’s avonds laat haastige updates geeft van het wel en wee van hun kroost ‘alsof ze hem misschien zou kunnen overhalen om tot een weloverwogen aankoop van hen over te gaan’. Vervreemding en een gevoel van overvuldheid typeren ook de andere personages uit deze compacte roman. Verbitterde Juliet, doctor in de literatuur, vindt enkel ontsnapping in de literaire club die ze oprichtte en voor de sarcastische Christine vormen haar escapades naar het winkelcentrum een halfhartige pleister op de wonde. Heeft Rachel Cusk een manisch depressieve versie van ‘Desperate Housewives’ geschreven? Dat nu niet, al is de humor gitzwart en zijn de gedachtenstromen van deze vrouwen bij momenten bijzonder somber. Cusk is een precieze schrijfster die elke overweging van haar contemplatieve personages minutieus vastlegt. Ze schrijft anti-sentimenteel en komt soms kritisch uit de hoek, wanneer de vrouwen zich zelfgenoegzaam uitlaten. Zo toont Christine zich wel erg kleinburgerlijk, wanneer ze met haar vriendinnen over vreemdelingenpolitiek of honger in Afrika praat.
Cusk is vooral sterk in beschrijvingen van de nachtmerrieachtige beklemming en onbestemde angsten die haar vrouwen voelen. De gepantserde woningen en chroomkleurige auto’s zijn niet meer dan een futiele bescherming tegen de buitenwereld die zich op elk moment genadeloos kan opdringen. Niet toevallig vormt de verdwijning van een klein meisje in het park de rode draad. Juliet droomt ’s nachts dat er een kakkerlak vastkleeft aan haar huid en de lokale slagerij is een onheilspellende plek waar het vlees veel wegheeft van ‘lijkbleke karkassen aan haken’. Deze gruwel van het alledaagse werd natuurlijker al eerder beschreven maar Cusk komt meestal met sterke beelden aanzetten. Toch durft ze zich wel eens te bezondigen aan bombast. Dat Juliet zich zo bezwaard voelt, klinkt als volgt: ‘Ze was tot barstens toe gevuld met het bezinksel van verspilde dagen.’ Even verder lezen we over een andere vrouw dat ze ‘als een os in een tuig voorbij ploeterde’. Het is ook jammer dat de vrouwen een beetje te veel op elkaar lijken en allen met dezelfde problemen worstelen. Eén van de verhaallijnen, die er duidelijk uitspringt, speelt zich niet op die welbepaalde dag af en beslaat een langere periode. Een hoogzwangere vrouw besluit om een leegstaande kamer in huis te verhuren. De impact die de opeenvolgende huursters op haar hebben, wordt heel subtiel verwoord. Deze episode toont dat Cusk duidelijk talent heeft als kortverhalenschrijfster. ‘Arlington Park’ heeft geval ijzersterke momenten maar bevat te veel gelijkaardige situaties en personages om een echte voltreffer te zijn.
**
Rachel Cusk, Arlington Park. Vertaald door Inge de Heer, De Bezige Bij, 252 blz.
De auteur
Rachel Cusk (1967) won voor ‘Saving Agnes’ de Whitbread First Novel Award. ‘Arlington Park’ is haar zesde roman.