Evie Wyld – Overal vogelzang (De Standaard)

9789044535488_cvrWoeste, vlammende wereld

 

In Evie Wylds ‘Overal vogelzang’ tracht een jonge vrouw te overleven tussen de mannelijke schapenscheerders.

 

Kathy Mathys

 

Sinds Alfred Hitchcocks ‘The Birds’ weten we dat er iets mis is met vogels die samentroepen in de buurt van de beschaafde wereld. Vier vogels in je appelaar is gezellig, veertig is een ander verhaal. In Evie Wylds ‘Overal vogelzang’ zingen, kakelen, krassen en krijsen de vogels zo hard dat je oren ervan gaan tuiten. En dan vormt dat gekeet van de vogels niet eens de grootste dreiging. Op de openingsbladzijden van de roman lezen we over een verminkt schaap. De ingewanden van het dier liggen ernaast en het beest ‘dampte als een stoofpotje’. Haar herder, Jake Whyte, vindt het kadaver op de afgelegen boerderij waar ze woont. Ze hoedt er schapen ver weg van alles; we bevinden ons op een Brits eiland dat de schrijfster naamloos laat. Enkele bladzijden verder is er sprake van een opstekende storm en van cavia’s die aan een slang zijn gevoerd. Een hoop ellende dus. Gelukkig maakt Wyld hiermee geen valse beloftes. Haar boek is dreigend en donker en soms ook komisch, zoals de cavia’s doen vermoeden.

Wyld, een Engelse die vroeger in Australië woonde, zet twee verhaallijnen uit. De ene speelt in Engeland en loopt voorwaarts; de andere speelt in Australië en gaat terug in de tijd om uit te komen bij het begin, bij het moment dat Jakes normale leven uiteenspatte. Wyld maakt er geen geheim van dat haar hoofdpersonage op de vlucht is. De vrouw draagt de littekens uit het verleden letterlijk op haar huid. Leuke vondst: voor de hoofdstukken die voorwaarts gaan, gebruikt de schrijfster de verleden tijd, voor die van lang geleden gebruikt ze de tegenwoordige tijd. Dat past in een verhaal over een enerverend verleden vol actie en een meer bedaagd heden.

Wyld wisselt steeds een Australisch met een Engels hoofdstuk af en ze weet spanning op te roepen dankzij die strakke compositie. Toch is dat niet eens de grootste verdienste van haar boek.

 

Stoer en schuw

 

‘Overal vogelzang’ gaat over een jonge vrouw die probeert te overleven in een mannenwereld vol geweld. Handen veranderen er in geen tijd ‘in een vleesvuist’. Een groot deel van de hoofdstukken speelt op een schapenscheerderij ergens in de Australische outback. Iedereen die er werkt heeft wel iets te verbergen. Jake begint als roustabout: ze dient de schapen naar de scheerders te leiden zodat die geen tijd verliezen. Ze heeft er talent voor, werkt zich op.

De beschrijving van het vlees op de schapenbotten, van de maden in de wol, van het naar natte cement smakende brood op de scheerderij: Wyld blinkt erin uit.

Jake is schuw, stoer, ze laat weinig los. ‘Ik vertel hem de tussenstukjes van mijn leven, de stukjes die beschikbaar zijn,’ zegt ze over de schapenscheerder met wie ze iets heeft.

Het is moeilijk om iets te vertellen over de thema’s in dit boek zonder iets te verklappen over de plot. Laat dit volstaan: Jake dient tot het uiterste te gaan om stand te houden. Ze gebruikt daarbij haar lichaam, haar belangrijkste wapen. Enkel de nachten zijn van haar, ‘niets raakt me in het donkere aan.’

Je leest dit boek om het hoofdpersonage en om de intense landschappen. Veel meer nog dan de visuele details zijn het de geluiden die nagalmen, ‘het kreupelbos met de ratelende bomen’, ‘een vleerhond die in zijn boom zit te klagen’. En dan is er het thrillerelement. In de Engelse hoofdstukken draait het om de identiteit van de schapendoder, om de vraag of Jake zich inbeeldt dat ze belaagd wordt. In de Australische gaat het om de vraag hoe het allemaal zo gelopen is. Het slot verrast en komt toch niet uit de lucht vallen.

Met haar tweede boek won de schrijfster de European Union Prize for Literature. In 2013 stond ze ook al op de lijst van Granta Best of Young British Novelists, op basis van haar eerste roman, ‘Na het vuur, een ademloze stilte’. Ook daarin liet Wyld haar hoofdpersonage zijn toevlucht nemen tot een afgelegen gebied. Vanuit een bouwvallige hut in Queensland, Australië, probeerde dat personage de brokstukken uit het verleden samen te rapen. Met ‘Overal vogelzang’ laat de Engelse schrijfster zien dat ze gegroeid is en dat ze naar alle waarschijnlijkheid nog heel wat in haar mars heeft.

 

****

Evie Wyld – Overal vogelzang – vertaald door Roos van de Wardt – De Geus – 219 blz.