Barbecue ontspoort

Eindelijk nog eens een spraakmakende roman uit Australië: Christos Tsiolkas mikt hoog met ‘De klap’.

Kathy Mathys

Een barbecue in de buitenwijken van Melbourne. Het gezelschap is bont: moslims, Engelsen, Australiërs van Griekse afkomst, Franse Joden, Indiërs, Aboriginals, homo’s en hetero’s. Al te politiek correct, denkt u? Niet in het Australië van de 21ste eeuw, een multicultureel paradijs waar iedereen aan zijn trekken komt. Hoewel. Het gaat al mis voor het vuur goed en wel brandt. Harry, een rijke Grieks-Australische zelfstandige, slaat Hugo, het vierjarige kind van twee Engelse hippie-ouders, Rosie en Gary. Hugo dreigde namelijk Harry’s zoon een mep te verkopen. Dit kleine incident trekt deze roman-in-acht-delen op gang. De titel is enigszins misleidend want Tsiolkas gaat veel breder dan de omslagtekst doet vermoeden. Halfweg dit 450 bladzijden tellende boek is de rechtszaak rond het barbecue-incident al afgehandeld.

We krijgen de verhalen van vier mannen en vier vrouwen. De jongste, Connie, is een tiener die net de posters van haar popidolen van de muur heeft gehaald , ze voelt er zich te oud voor. De oudste is een 70er, die vanuit Griekenland naar Australië immigreerde en in wiens terugblik op leven en huwelijk stille melancholie schuilt. Weinig tijd voor weemoed en vertraging in de voortdenderende levens van de andere hoofdpersonages. De Frans-Joodse Anouk schrijft soapscenario’s, wordt zwanger van haar veel jongere minnaar en wil ‘een echte schrijfster’ worden. Harry is een ongeleid projectiel die niet alleen opvliegend maar ook xenofoob, racistisch en homofoob blijkt te zijn. Rosie was ooit een sloerie, ze bekeerde zich tot new age en ziet hoe haar verbitterde man zich in de vernieling drinkt. Niemand in ‘De klap’ heeft het gelijk aan zijn kant, over iedereen valt wel iets minder fraais te zeggen.

Tsiolkas wil met zijn roman iets vertellen over het moderne Australië. Raciale spanningen, het hoofddoekjesdebat, de nieuwe mannelijkheid, de sletterigheid van jonge tienermeisjes: het passeert allemaal de revue. Meestal gebeurt dat subtiel, één enkele keer laat Tsiolkas zijn dames en heren te nadrukkelijk Ernstig Debatteren. Niet alle discussies gaan over het politiek-maatschappelijke, Tsiolkas heeft het ook over intieme kwesties. Hij neemt moderne ouder-kindrelaties onder de loep en hij presenteert die in alle maten en vormen. Connie’s ouders stierven aan aids en ze groeit op bij een liefhebbende tante die het best snapt dat tieners af en toe aan de drugs zitten. Harry is de dominante patriarch die jongetjes die niet van voetbal houden uitmaakt voor ‘mietjes’. En dan is er de overbeschermende Rosie die haar vierjarige nog de borst geeft en die alles goedpraat wat kleine etter Hugo doet.

Niet alle verhaallijnen graven even diep en stilistisch had het hier en daar sterker gekund. Met name de vele seksscènes bulken van de clichés. Toch is ‘De klap’ een boek met een stuwende energie en meeslepende verhaallijnen. Tsiolkas is niet alleen zelf een scherp observator, ook zijn personages hebben ogen in hun kop. Zo komen we niet alleen veel te weten over de acht vertellers maar ook over hun omgeving. Het optimistische slot laat vermoeden dat Tsiolkas gelooft in een mooie toekomst voor multicultureel Australië. Tenminste, voor de tieners in het boek komt het goed, de oudere generaties voelen zich minder euforisch. Of hebben ze gewoon de foute party drug genomen?
In 2009 won de Grieks-Australische Tsiolkas de Commonwealth Prize voor deze vierde roman.

De auteur: Christos Tsiolkas, een Australische schrijver met Griekse roots, breekt door met zijn vierde roman.
Het boek: Multicultureel Melbourne doorgelicht
Ons oordeel: meeslepende verhaallijnen, de stijl had subtieler gekund

***
Christos Tsiolkas – De klap – Anthos – Amsterdam – vertaald door Paul Bruijn en Noor Koch – oorspronkelijke titel: The Slap.