The Hours : echo’s en herhalingen
Virginia Woolf schreef als geen ander over onopmerkelijke, bijna saaie figuren. Een van haar meest volmaakte analyses van het leven van een gewone vrouw is Mrs. Dalloway, haar meesterwerk uit 1925. Daarin lezen we hoe Clarissa Dalloway een groot feest wil organiseren. We volgen haar een hele dag door Londen terwijl ze de voorbereidingen treft.
Een 75-tal jaar later vatte de Amerikaanse schrijver Michael Cunningham (die daarvoor al A Home at the End of the World en Flesh and Blood schreef) het plan op een boek te schrijven, vertrekkende vanuit Mrs.Dalloway. Het resultaat, The Hours, werd bekroond met de Pullitzer-prijs, een terechte onderscheiding voor een intelligent, veelgelaagd en ontroerend meesterstuk. De complexe verhaalstructuur, het gebrek aan actie en de klemtoon op de innerlijke leefwereld van de personages bleken voor regisseur Stephen Daldry (Billy Elliot) en scenarist David Hare (schreef het script voor onder meer Plenty en Damage) geen bezwaar om het boek te verfilmen.
Drie verhaallijnen kruisen elkaar in The Hours. Nicole Kidman vertolkt de rol van Virginia Woolf die bezig is aan haar roman, Mrs.Dalloway. Samen met haar man Leonard woont ze tijdens de jaren 1920 even buiten Londen. De dokters menen dat de rust haar goed zal doen – ze dreigde krankzinnig te worden in de hoofdstad. Virginia vindt het plattelandsleven maar niets en ze snakt naar het bruisende stadsleven. In het tweede verhaal treffen we Laura Brown, gespeeld door Julianne Moore, die tijdens de jaren ’50 in een buitenwijk van L.A. woont met haar man en kind. Ze is opnieuw zwanger maar weet niet echt of ze daar gelukkig mee is. In bed leest ze Mrs.Dalloway en ze voelt affiniteit met het hoofdpersonage uit Woolfs verhaal, die ook verloren lijkt te lopen in haar eigen leven. Meryl Streep, tenslotte, vertolkt de rol van Clarissa Vaughn, een ‘Mrs.Dalloway’ van de jaren ’90 in New York. Net als haar literaire tegenhangster organiseert ze een feest voor een vriend. Dit is een poëet, Richard, met wie Clarissa ooit een relatie had. Nu lijdt hij aan aids en Richard is ervan overtuigd dat hij een belangrijke literaire prijs krijgt uit medelijden van de jury.
Clarissa woont samen met haar vriendin, Sally, in een heel hip, archetypisch Upper West End appartement in New York. Net als de twee andere vrouwen is ze breekbaar, twijfelt ze aan de zin van haar leven en voelt ze zich aangetrokken tot vrouwen. Er zijn nog wel meer dingen die de drie met elkaar gemeen hebben. De lezer van de roman kon in sierlijke, aparte hoofdstukken ronddwalen in het hoofd van elk van de protagonisten. Echo’s en parallellen reikten zich voortdurend aan in Cunninghams stijlvolle proza. David Hare en Stephen Daldry dienden natuurlijk vooral een beroep te doen op de kracht van het beeld. Ze deden er heel goed aan de vrouwen niet te laten spreken in een over-voice. Het resultaat zou ongetwijfeld banaal en onsubtiel geworden zijn. In de openingsscènes zien we heel snel wisselende sequenties van Woolf, Vaughn en Brown. Ze schikken alledrie bloemen in een vaas of ze trekken alledrie het huis uit. Gelukkig houdt Daldry deze erg snelle vertelstijl niet aan en zoemt hij geleidelijk voor langere periodes in op één personage.
Om de parallellen tussen de levens van de vrouwen te onderstrepen deed Daldry een beroep op componist Philip Glass. Zijn minimalistische stijl sluit immers perfect aan bij de atmosfeer en de repetitieve structuur van de film. Glass is geen nieuwkomer als filmcomponist. Zijn meest geroemde werken zijn de sterk georchestreerde soundtracks voor bijvoorbeeld Koyaanisqatsi. Andere mijlpalen uit zijn carrière als filmcomponist zijn Naqoyqatsi, Powaqqatsi, Kundun en The Truman Show. Glass wordt vaak vergeleken met andere experimentele componisten als Michael Nyman en John Cage. Toch detecteren we in zijn composities ook invloeden uit pop-en wereldmuziek. Zo werkte Glass ondermeer samen met David Bowie en met Ravi Shankar. Philip Glass heeft verder bijzonder veel affiniteit met Indische en Tibetaanse muziek. Hij is zelf een boeddhist en bleek dus de geknipte persoon om de score van Martin Scorseses Kundun te schrijven.
Met The Hours levert Glass niet enkel een minimalistisch werkstuk af, ook de instrumentatie is beperkt. De volledige score is opgetrokken met violen en piano en daardoor herinnert ze wat aan Glass’ werk voor The End of the Affair. Wie Glass’ muziek altijd al monotoon gezeur vond, laat The Hours best links liggen. Voor de adepten is dit een degelijke soundtrack, al dient gezegd dat –zonder de begeleidende beelden – de verveling af en toe de kop dreigt op te steken.
De eerste tien nummers van de CD brengen atmosferische, melancholische variaties op hetzelfde thema. Er zit weinig dramatische beweging in het geluid en de nuanceverschillen zijn beperkt. Tearing Herself Away, de elfde track op de CD, bevat enige versnellingen en explosieve toetsen en, het dient gezegd, die zijn behoorlijk welkom. Escape en slotnummer The Hours vormen de hoogtepunten van deze aardige, zij het wat weinig verrassende, soundtrack voor een heel bijzondere en geïnspireerde film.
Kathy Mathys
The Hours
London Studio Orchestra
The Lyric Quartet with Michael Riesman, piano
Nonesuch Records, 2002