My Bookstore (De Standaard)

Kathy Mathys

Dit stuk schreef ik voor De Standaard van vorige week. Op de foto zie je mijn favoriete boekhandel in Breda, Latte’s and Literature, de Engelstalige boekhandel.
84 schrijvers brengen een lofzang op hun favoriete boekhandel in ‘My Bookstore – Writers Celebrate Their Favorite Places to Browse, Read and Shop’.
Kathy Mathys
De winkel heeft houten plankenvloeren, stoffige hoeken en ruikt naar inkt en papier. Terwijl je er staat te snuffelen in oude Penguins, schurkt de huiskat tegen je aan. Als het meezit, krijg je er een lekkere kop thee. Het is er waarlijk thuiskomen.
Haast alle schrijvers in deze liefdevolle bloemlezing zien af van de ‘kille omhelzing’ van het internet shoppen. Hun lokale boekhandel is, zoals bij Isabel Allende, een verlengstuk van hun kantoor, een veilige haven. Voor Dave Eggers is Green Apple Books in San Francisco favoriet omdat de schikking van de boeken hem verrast en omdat de handgeschreven aanbevelingen zo dwingend zijn. Louise Erdrich vertelt over haar tweede echtgenoot die haar op hun eerste date meetroonde naar een plek vol boeken. We lezen dat John Grisham ooit met dozen van zijn onsuccesvolle debuut de kleine winkels in de V.S. afging.
Nogal wat schrijvers in deze collectie zijn onbekend in Europa en hebben het ook in eigen land niet makkelijk om aan de bak te komen. Hun lokale boekhandel heeft hen altijd gesteund en ‘My Bookstore’ bevat massa’s verhalen over gepassioneerde verkopers die zich uit de naad werken om lezingen te organiseren, boekenclubs. Meer nog dan een ode aan bakstenen winkels is dit een eerbetoon aan de duizenden onafhankelijke boekhandelaren in Amerika. We strijken niet enkel neer in overbekende tempels te New York en San Francisco, maar ook in obscure plattelandsplekken in de Midwest, waar boekhandels het hart van de gemeenschap vormen.
Dit boek bevat – haast onvermijdelijk – herhalingen en wordt sentimenteel, wanneer auteurs het aroma van hun favoriete boekenstek vergelijken met dat van hun grootmoeders keuken. Bovenal is dit een vurige liefdesverklaring aan de plek waar je nooit de deur uitgaat zonder een pakje onder de arm.
***
Ronald Rice (redactie) – My Bookstore – Writers Celebrate Their Favorite Places to Browse, Read and Shop – Black Dog & Leventhal Publishers, Inc. – 378 blz. – 23.99 €.
Hoe ziet uw favoriete boekhandel eruit? We stelden de vraag aan enkele Nederlandstalige auteurs:
Floortje Zwigtman:
Mijn favoriete boekhandel is geen fysieke winkel. Dat zou ook niet kunnen, want welke boekhandelaar zou nu Powerboat Handling Illustrated, Madame Tussaud’s catalogus uit 1897, alle gebonden delen van het tijdschrift Living London en de catalogus van een Oostblok-postorderbedrijf in voorraad hebben? Mijn boekensmaak is eclectisch, om niet te zeggen excentriek, en hangt sterk samen met de romans die ik schrijf. Hoezeer de boekhandel in de winkelstraat ook zijn best doet me te verleiden met voordeelstapels en knusse leeshoekjes, ik duik toch altijd weer de obscure wereld van het internetantiquariaat in. Elke keer typ ik weer hoopvol een titel in en wacht met gekruiste vingers op een betaalbaar aanbod, ergens ter wereld. En goed, de veelgehoorde kritiek op de anonimiteit van de internetboekhandel zal ik niet ontkennen, maar soms vang je een glimp op van de verkoper aan de andere kant van het beeldscherm, vaak behulpzaam, soms humeurig, soms even wereldvreemd als zijn aanbod. Wat je deelt is dat gekke boek, dat door jullie beider handen is gegaan en tegen alle verkoopverwachtingen in bij jou een nieuw thuis gevonden heeft.
Koen Peeters:
Ook al is lezen een oefening in zelfgezochte eenzaamheid,
toch is een boekenwinkel exact het omgekeerde. Liefst is het een plek waar
je niet alleen boeken vindt maar waar je ook lezers
en schrijvers ontmoet in een knusse woonkamer. Een snoepwinkel. Een ouderwetse
beschavingsmachine. Een internationaal paspoort, een zondvloed, een paard van Troje.
Er is niet alleen de babbel met boekverkoper Ludovic, Steven
of Johan maar je ziet er ook de vrienden. Bijpraten, dat stopt nooit. Een glas wijn drinken. En in plaats van slaafs de grijze top-zoveel lijstjes te volgen, ontmoet je er – via de boeken – je betere ik, je andere ik.  
Erik Vlaminck:
Waar ik kom, bezoek ik boekhandels. Het is een dure ziekte. En bij de ziekenkas weigeren ze dat te begrijpen.
De prettigste boekhandel die ik bezocht, bevindt zich in het Canadese stadje Guelph. The Bookshelf is tegelijk boekhandel, cinema, cultuurcentrum, restaurant en café. The Bookshelf is niet grootschalig, niet sacraal, wel ongedwongen. Wie er komt, ontmoet gelijkgezinden. Bijkomend pluspunt: de zaak is open van ’s morgens vroeg (9u) tot ’s avonds laat (21u30), ook op zondag.
The Bookshelf is een aanrader, ook en vooral, omdat alle personeelsleden er gedreven lezers zijn die hun leeservaringen graag en enthousiast delen. Want voor mij is het een absolute voorwaarde dat een boekverkoper weet wat hij verkoopt. In nogal wat filialen van ketenboekhandels (gelukkig zijn er ook uitzonderingen!) is het een afknapper dat wie er bij de kassa staat geen literatuur van lectuur kan onderscheiden en vaak van mening is dat rijmen en poëzie synoniemen zijn.
Ik zoek dus vooral boekhandelaars die lezen. Ze bestaan. Ook in eigen land. Ik zou er met gemak tien kunnen noemen maar ik kreeg maar 180 woorden toebedeeld.
Joke J. Hermsen:
Zodra ik de drempel over stap, durf ik ook te blijven. Er staat geen wanhopige verkoper met een laatste dichtbundel naar me te zwaaien noch liggen er hoge stapels bestsellers die me steeds dezelfde banaliteiten willen inpeperen. Ik loop gerustgesteld de winkel binnen die het midden houdt tussen een bibliotheek, een theater en een kroeg. Het is een plek die me aan de oude Bibliotheque Nationale van Parijs doet denken, maar ook aan De Balie in Amsterdam of aan Cafe Landtmann in Wenen. Het is er stil, maar toch gebeurt er van alles: onzichtbare gedachtestromen vermengen zich met elkaar. Die concentratie werkt aanstekelijk en al gauw vind ik in een van de goed geselecteerde boekenkasten het juiste boek voor het juiste uur. Met mijn nieuwe aanwinst en een kop koffie met een stukje Sachertorte strijk ik aan een van de tafeltjes neer. Hier kan ik nog een uur ongestoord lezen voordat er op het bescheiden podium achter in de zaak een voordracht en discussie zal plaatsvinden. Ik aarzel of ik tot dan zal blijven. Maar na een uur te zijn ondergedompeld in de taal en verbeelding van een ander, ben ik opnieuw bereid een wereld te delen.